نوشتن در اول راه نویسندگی مانند هر کار دیگری با شوق و ذوق وصف ناشدنی همراه است.
همین که قلم در دست می‌گیری لغات مانند آبی که از پس سدی سر ریز می‌شود روی کاغذ جاری می‌شوند.
تو خوشحال و شادمانه و مغرور هی نوک قلمت را تیز می‌کنی.
می‌نویسی و می‌نویسی.
در حین نوشتن مقاله‌ای هستی که یک دفعه نثری ادبی با گونه‌های گلگون و گیسوان بافته شده، بازی‌گوشانه سرک می‌کشد.
یا در بلندای احساست داری شعری می‌سرایی که به یک مرتبه می‌بینی جمله قصاری صدا و یقه‌اش را صاف می‌کند و دست به سینه و شق و رق با شانه‌های صاف و پاهای باز به موازات شانه بی صبرانه روی پنجه‌های پایش هی بالا پایین می‌شود.
چانه‌ات را بالا می‌دهی و با خود می‌گویی من ذاتا برای نویسندگی خلق شده‌ام.
مدتی به همین منوال می‌گذرد.
و از آنجایی که دیگر خود را ذاتا یک نویسنده پنداشته‌ای به کوه واژگانت تکیه می‌زنی و آسوده خاطر مرغکان ایده‌ات را نظاره می‌کنی که چطور بر فراز دریاچه‌ی آرمانت به پرواز در می‌آیند.
اما این مرغکان ایده همیشه پرواز نمی‌کنند.
عضلات بال و بازویشان خسته می‌شود.
و البته گاهی در فصلی پرندگان خوش پرواز ایده‌ی ما کوچ می‌کنند.
و این که چه زمان باز می‌گردند؟
زمانی که آب و هوا و محیط فکری ما مناسب شد.
اما این اتفاق هم زیاد افتاده که برخی پرندگان بنا به شرایطی برای همیشه کوچ بی بازگشتی داشته‌اند.
اکثر نویسندگان تازه کار همین که یک دسته از پرندگان ایده‌شان به جای دوری پرواز کرد. نا امیدانه باقی مرغان ایده‌شان را هم به حال خود رها می‌کنند.
بعد از رفتن پرندگان کوچ کرده ایده‌ها، نثر ادبی قهر کرده و گیسوان دو بافش را از ته قیچی می‌کند.
جمله قصار کت و کرواتش را دور می‌اندازد و تنها هنرش می‌شود درشت گویی و بی‌قیدی.
و نویسنده می‌ماند با کوهی که معدن آن خیلی وقت است واژگان با ارزشش استخراج شده.
به یک باره چه می‌شود که آن دریاچه آرمان با پرندگان خوش آواز و خوش پرواز به نابودی می‌گراید؟
شاید چون ما فقط به لغات انباشته شده سالیان قبل تکیه زده بودیم و حالا حالاها نیازی به منبعی از کلمات و واژه‌ها در خود نمی‌دیدیم.
و این چنین می‌شود که خیلی زود بساط نویسنده نو پا جمع می‌شود و می‌رود پی کاری که در آن پرنده‌ای نباشد که بخواهد بی وفا بازی در آورد.
این سرنوشت اکثر نویسندگان جوان دنیا است و فقط مختص ما ایرانی‌ها نیست.
پس راه چاره چیست؟ استمرار در نوشتن و ایده یابی.
در زیر به چند راهکار کاربردی برای ایده یابی و استمرار در نوشتن می‌پردازیم.
● راه‌های خلق ایده در نوشتن
ایده یعنی فکر و اندیشه جدید. و این اندیشه و فکر نو با دیدن چیزهای تازه شکل می‌گیرد. و چیزهای تازه نیازمند رفتن و گشتن و پیدا کردن است.
یک نویسنده برای خلق ایده باید منابع مختلف در دسترس داشته باشد.
این منابع می‌تواند خواندن کتاب‌های مختلف، دوره و کارگاه‌های نویسندگی، سر زدن به سایت‌ها، یا دیدن فیلم، رفتن به مکانهای جدید و یا حتی مکانهای قدیمی خاطره انگیز باشد.
– خواندن کتاب یکی از اصول اولیه نویسندگی است؛ و البته خواندن کتاب‌ها در حوضه‌های مختلف یکی از ضروریات پیشرفت در نوشتن است.
– دوره‌ها و کارگاه‌های نویسندگی که در حوضه‌ها و سبک‌های مختلف نویسندگی برگزار می‌شود یکی از بهترین روش‌های خلق ایده و انگیزه در نوشتن است.
– سایت‌های دوستان، آموزگاران و استادانی که مرتبط با حوضه نوشتاری ما است می‌تواند بسیار کمک کننده در یافتن ایده جدید باشد.
– فیلم‌های که برنده جوایز اسکار بوده‌اند و همچنین فیلم‌هایی که بر اساس کتاب‌ها یا سرنوست واقعی ساخته شده‌اند می‌توانند منابع مفیدی برای خلق ایده ما باشند. مخصوصا در حوضه نمایشنامه نویسی و داستان و رمان نویسی.
– مکانهای جدید به ما ایده‌ی جدید می‌دهد و این مکان می‌تواند بنای تاریخی، یک پارک ساکت و سبز، شهر بازی، یک آسمان خراش، یک میدان شلوغ در اوج ساعت پر رفت و آمد شبانه روز و یا حتی یک کوچه تنگ و بن بست و هر مکان تازه‌ی باشد.
– مکان‌هایی که خاطراتی از گذشته ما را در دل خود دارد می‌تواند یاد آور روزهای خوشی باشد که ما آن را به فراموشی سپرده بودیم و این یادآوری دوباره ما را سر ذوق می‌آورد و وقتی ما احساس شادی درونی داشته باشیم امیدواری ما افزایش می‌یابد و در نتیجه‌ی امیدواری فکر و اندیشه‌ی ما فعال‌تر خواهد شد.
○ چند پیشنهاد برای استمرار در نوشتن و قوی کردن قلم نویسندگی
اینجا ما باید به سراغ توصیه‌های بزرگان نویسندگی برویم.
همان‌هایی که ما اول راه فکر می‌کردیم به آنها رسیده‌ایم و داریم آنها را پشت سر می‌گذاریم.
خوب البته شرایط زمانی ما با بزرگان تاریخ ادبیات فرق می‌کند.
اما هنوز خیلی از ایده‌های چند صد سال پیش دارد اجرا می‌شود و بسیار کمک کننده است.
● رو نویسی از کتاب های مطرح دنیای ادبیات.
کاری که خیلی از نویسندگان بزرگ انجام می‌دادند. این کار به مرور قلم نوشتن ما را قوی‌تر و دایره واژگان ما را وسعت می‌دهد.
● کلمه برداری و استفاده از کلمات در نوشته‌هایمان.
به این صورت که هر کتاب یا متنی که خواندیم، یا حتی کلماتی که در یک گفت و گوی شخصی یا در مکانهای عمومی و حتی فیلم و سریال می‌شنویم و برایمان تازکی دارد در نوشته‌هایمان استفاده کنیم. یا وارد دایره لغات گفت و گوی روزانه‌مان می‌کنیم.
● به میزانی که می‌نویسیم مطالعه داشته باشیم.
ما با نوشتن مداوم چاه ایده و لغاتمان خالی می‌شود؛ اما با مطالعه مداوم می‌توانیم جریان ایده و لغات را زنده نگه داریم.
● شرکت در دوره‌های نویسندگی گروهی.
در این گروه‌ها ما با سبک نوشتاری مختلف همدیگر که در یک دوره زمانی واحد هستیم آشنا می‌شویم؛ و همین طور انگیزه بیشتری برای نوشتن و ارائه مطالب خود داریم.
● نوشتن در ساعات مختلف شبانه روز.
پخش کردن زمان نوشتن در ساعات مختلف شبانه روز باعث ایجاد عادت مثبتِ تداوم در نوشتن می‌شود.
● غلبه بر کمالگرایی.
کمالگرایی سم مهلکی برای نابودی ذوق و ایده است.
سخت گرفتن بیش از اندازه به خود در اول راه هر کاری باعث یاس و سرخوردگی می‌شود.
● انتشار نوشته‌ها
یکی از راه‌های انگیزه بخش برای ادامه نویسندگی انتشار نوشته و بازخورد گرفتن است.
ما می‌توانیم در انواع شبکه‌های اجتماعی نوشته‌ی‌مان را انتشار دهیم؛
وبسایت شخصی، اینستاگرام، توئتر، ویرگول، تلگرام.
– توئتر مناسب جملات کوتاه است پس بهتر است یک شبکه اجتماعی دیگر هم در نظر بگیریم زیرا با نوشتن جملات کوتاه و عادت به کوتاه نویسی نویسندگی ما پیشرفت چندانی نخواهد داشت.
– ویرگول یک شبکه‌ی اجتماعی برای محتوای فارسی است که می‌توان به راحتی در حوضه نوشته و نویسندگی خود دیده شد.
– تلگرام یکی از محوب ترین کانال‌ها در بین شبکه‌های اجتماعی است که هم فضا برای آموزش و انتشار ویدئو می‌دهد و هم متن. اما با توجه به فیلتر شدن در سال‌های اخیر بازدید آن به شدت کاهش یافته است، اما هنوز هم دوست داران آن به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
– اینستاگرام هم یکی از محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در طی سال‌های اخیر است. بستر اینستاگرام بیشتر انتشار عکس و فیلم بوده و البته نوشتن به خصوص داستان‌های کوتاه و رمان‌های دنباله دار جای خود را به خوبی باز کرده است.
– وبسایت شخصی، مناسبترین بستر برای نویسنده است. چون دست نویسنده در این فضا باز است و به راحتی می‌توان مطالب آموزشی و شخصی و تحقیقی و مقاله را ارائه داد. و از نظر حجم محتوا هم هیچ محدودیتی ندارد.
* سعی کنیم نویسندگی را به یک کار هیجان انگیز تبدیل کنیم. در سال‌های اول نویسندگی انتظار مطرح بودن در دنیای ادبیات را نداشته باشیم.
اما با استمرار و قدم‌های کوچک و مداوم می‌توانیم جایگاهیمان را در حوضه‌ی انتخابی و مورد علاقه‌ی خود به دست آورده و حفظ کنیم.
آخرین دیدگاه‌ها